Η πολιτιστική κληρονομιά αντιπροσωπεύει μια συλλογική κληρονομιά που μεταβιβάζεται από τις προηγούμενες γενιές ως παρακαταθήκη σε αυτές που ακολουθούν. Η διατήρησή της αποτελεί ευθύνη και βαθιά δέσμευση για τη διαφύλαξη της κοινής μας ανθρωπότητας. Το NARRATE – Needs for Digital Recording and Documentation of Ecclesiastical Cultural Treasures in Monasteries and Temples, ένα έργο ERASMUS+ που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, απορρέει από αυτή τη δέσμευση, η οποία έχει τις ρίζες της στην ανάγκη διατήρησης τόσο των κινητών όσο και των ακίνητων μνημείων, καθώς και της υλικής και άυλης κληρονομιάς. Το θεμέλιο του έργου έγκειται στην αναγνώριση ότι η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως των εκκλησιαστικών θησαυρών, είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ενός συνεχούς διαλόγου μεταξύ των προηγούμενων και των μελλοντικών γενεών.
Η σημασία των ψηφιακών ροών εργασίας στην προσπάθεια αυτή είναι απαραίτητη, όχι μόνο για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και για την προώθηση μιας βαθύτερης κατανόησης της σημασίας και του νοήματός της. Οι εκκλησιαστικοί πολιτιστικοί θησαυροί, που συχνά αναφέρονται ως μέρος των «ιερών τεχνών», ενσωματώνουν μια μοναδική καλλιτεχνική έκφραση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του υλικού μας πολιτισμού. Τα αντικείμενα αυτά, τα οποία εξυπηρετούν λατρευτικές και τελετουργικές λειτουργίες σε διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις, αποτελούν μαρτυρίες ενός θεολογικού οράματος που συνυφαίνει την αισθητική και την ομορφιά. Κατά συνέπεια, η καταγραφή, η τεκμηρίωση και η ψηφιακή διατήρηση αυτών των θησαυρών είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη της φυσικής και πνευματικής κληρονομιάς τους.
Αυτό ήταν το κεντρικό θέμα του Διεθνούς Συνεδρίου για την Τεκμηρίωση της Εκκλησιαστικής Κληρονομιάς, που πραγματοποιήθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας από τις 11 έως τις 13 Μαρτίου 2024. Το συνέδριο ένωσε εμπειρογνώμονες, μελετητές, κληρικούς και επαγγελματίες, όλοι δεσμευμένοι να προωθήσουν την ψηφιακή καταγραφή, διατήρηση και διάδοση των εκκλησιαστικών πολιτιστικών θησαυρών. Χρησίμευσε ως πολύτιμη πλατφόρμα διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ κληρικών και μη κληρικών κοινοτήτων, συντηρητών και ερευνητών. Στόχος της εκδήλωσης ήταν να εμπνεύσει τους θεματοφύλακες των εκκλησιαστικών θησαυρών να αγκαλιάσουν με αυτοπεποίθηση την εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, διασφαλίζοντας ότι η πλούσια κληρονομιά που διαφυλάσσουν θα διατηρηθεί για τις μελλοντικές γενιές.
Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει τις παρουσιάσεις του συνεδρίου, οργανωμένες και αποσταγμένες σε πέντε βασικές ενότητες:
- Βέλτιστες πρακτικές στην ψηφιακή τεκμηρίωση
- Δεοντολογία ψηφιοποίησης και πολιτισμική ευαισθησία
- Μνημεία στη Θράκη και η ψηφιοποίησή τους
- Προκλήσεις της τεκμηρίωσης και της διατήρησης των εκκλησιαστικών αντικειμένων
- Το μέλλον της ψηφιακής τεκμηρίωσης των εκκλησιαστικών θησαυρών
Οι ενότητες αυτές προσφέρουν περιεκτικές συζητήσεις σχετικά με την κρίσιμη σημασία της εκκλησιαστικής κληρονομιάς, τις πρακτικές και ηθικές προκλήσεις της ψηφιακής τεκμηρίωσης και την εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής για τη διατήρηση αυτών των ανεκτίμητων πολιτιστικών θησαυρών.
Καθώς η ψηφιακή εποχή συνεχίζει να επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο ασχολούμαστε με την πολιτιστική κληρονομιά και την προστατεύουμε, ελπίζουμε ότι το βιβλίο αυτό συμβάλλει στον συνεχή διάλογο για τη διατήρηση της κληρονομιάς. Ακόμη, ελπίζουμε να αποτελέσει έμπνευση για νέες προσπάθειες στην ψηφιακή διαφύλαξη αυτών των αναντικατάστατων πολιτιστικών αγαθών, διασφαλίζοντας ότι οι μελλοντικές γενιές θα μπορούν να βιώσουν και να κατανοήσουν την πλούσια καλλιτεχνική και πνευματική κληρονομιά που ενσωματώνεται στους εκκλησιαστικούς πολιτιστικούς θησαυρούς.
